Als je niet zou weten dat het afval was, zou je denken dat je in een speelgoedwinkel bent. Het atelier van kunstenares en ‘afvaljuf’ Carolien Adriaansche is één grote fleurige verzameling van flessen, bakjes, doppen, zakjes, slierten en tuutjes. Alles perfect gesorteerd op formaat en kleur. Carolien is ‘afvalkunstenares’. Ze lacht: “Je kunt wel zeggen dat ik een echte afvalverwerker ben!”

Van natuurlijke materialen naar plastic

Al 25 jaar maakt Adriaansche kunst van oud plastic: “Toen ik net begon, gebruikte ik ook nog materialen uit de natuur. Daar maakte ik een nieuwe biodiversiteit van; nieuwe dieren die niet bestaan, maar wel van natuurlijke materialen zijn gemaakt. Maar uiteindelijk ben ik me echt gaan toeleggen op plastic.”

Oude gieter en frietvorkjes

Adriaansche maakt vooral dieren van plastic afval. Ze bedenkt nieuwe soorten maar maakt ook bestaande, zoals een kwal van een stuk gieter en oude plastic draden, of bijen van doppen en frietvorkjes. Ze maakt ook wolken van schoonmaakflessen en zelfs drijvende steden van plastic. Adriaansche: “Je kan echt alles gebruiken: de paarse netjes van de knoflook, restjes vuurwerk, oranje manden van bouwterreinen, maar ook prullenbakken van de Ikea. Als mensen die weggooien wil niemand ze meer terwijl je met dat materiaal nog heel veel kunt.”

Ze wijst naar een grote knalgele wolk aan het plafond: “Mensen denken vaak dat ik mijn kunstwerken zelf schilder, maar dit is gewoon de kleur van de flessen uit de winkel. Plastic is een prachtig product. We gaan er alleen verkeerd mee om. Ik ben natuurlijk in de eerste plaats kunstenaar, maar ik vraag met mijn kunst graag ook aandacht voor een wereldwijd probleem: we gooien veel te veel weg. We moeten consuminderen.”

Workhops als afvaljuf

De kunstenares geeft ook workshops, bij bedrijven en op scholen. Dan noemt ze zichzelf de ‘Afvaljuf’. Carolien: “Kinderen hebben eindeloos veel creativiteit, heerlijk is dat. En ondertussen leren ze hoe ze met afval kunnen omgaan. En dat ze echt niet alles bij de Action hoeven kopen. Dat plastic van de Action gaat vaak nog sneller stuk dan hun eigen kunstwerken van plastic afval! Volwassenen worden door mijn workshops vooral bewuster van hoe ze met afval omgaan. Die durven na afloop van mijn workshop vaak niets meer weg te gooien.”

Vreemde eend

Wat haar omgeving van haar verzameldrang vindt? Die is er inmiddels wel aan gewend. Carolien: “Vrienden sparen dingen voor me op en mijn man vraag altijd heel lief of hij het moet bewaren voordat hij het weggooit. Maar in winkels vinden ze me nog steeds regelmatig een vreemde eend. Als ik in een supermarkt vraag of ik iets mee mag nemen of uit de container mag pakken, kijken ze me ook een beetje vies aan. Want wie gaat er nou knutselen met afval? Het stinkt en het is vies. Onzin! Er zit juist ontzettend veel schoonheid in dat afval.”

Verpakkingen steeds anders

Toen de plastic inzameling in Nederland begin hield de kunstenaar even haar adem in: zou er wel genoeg overblijven voor haar kunstwerken? Daar maakt ze zich nu geen zorgen meer over: “Het lijkt alleen maar meer geworden. Verpakkingen zijn ook veranderd door de jaren heen. Zo valt me op dat de openingen van sommige flessen groter zijn dan 25 jaar geleden. Dan gebruik je ongemerkt meer van het product en koop je sneller een nieuwe fles, denk ik. Het plastic wordt ook dunner en heeft nu reliëf. Dat dunne plastic is beter voor het milieu, maar het is denk ik vooral goedkoper voor de fabrikant om minder plastic te gebruiken.”

Op plasticjacht in buitenland

Let ze zelf nog op haar eigen afval? “Ik probeer heel zorgvuldig om te gaan met wat ik koop. Maar soms zie ik een nieuw soort verpakking of een heel aparte fles, en dan moét ik dat gewoon hebben. Dan neem ik het juíst mee om het plastic. Op vakantie in het buitenland ben ik ook altijd als eerste op de afdeling schoonmaakmiddelen in de supermarkt: daar hebben ze vaak weer heel andere verpakkingen. Het mooiste was een gouden fles schoonmaakmiddel in Frankrijk. Die fles was eigenlijk al een kunstwerk van zichzelf. Doodzonde om weg te gooien.”

Meer weten over het werk van Carolien of wil je haar boeken voor een workshop? Kijk dan op haar website, op Afvaljuf.nl of op facebook.com/afvaljuf.